Czy szczepić lochy przeciwko parwowirozie?
Warunkiem koniecznym do zakażenia płodu jest infekcja łożyska. Natomiast źródłem infekcji są zakażone zwierzęta, które wydalają wirusa wraz z wydzielinami z nosa, kałem i moczem - dlatego zakażenie zdrowych osobników odbywa się drogą infekcji doustnej i donosowej.
Siewcami wirusa, namnażającego się w zakażonym organizmie przez okres 2 tygodni od zakażenia są zwierzęta przechodzące ostrą postać tej choroby. Wrażliwość zarodków na zakażenie jest różna i zależy od wielu czynników, między innymi czasu, w którym samica została zarażona oraz wieku płodu w momencie zarażenia.
Do infekcji płodów w macicy dochodzi najczęściej między 10 a 14 dniem od zakażenia lochy, a do śmierci zarodków i płodów - w pierwszym i drugim trymestrze ciąży, ponieważ zakażone płody obumierają tylko wtedy, gdy zostaną zainfekowane w okresie kiedy nie są jeszcze dostatecznie odporne na wirusy tj. do około 70 dnia ciąży. Po tym okresie życia potrafią już wytworzyć przeciwciała, które zneutralizują wirusa.
Działanie wirusa nie obejmuje wszystkich płodów, dlatego chore lochy rodzą zawsze mniejszą liczbę prosiąt (zaledwie kilka). Ponadto u zakażonych loch występują nieregularne cykle rujowe, związane z zamieraniem zarodków i ich wydalaniem.
***
Ponieważ zakażenie parwowirusowe stada nie wykazuje żadnych objawów klinicznych choroby, można je zdiagnozować jedynie po wnikliwej i regularnej analizie płodności stada, niskiej skuteczności krycia, małej liczbie prosiąt w miocie oraz nieregularnych cyklach rujowych.
Jeżeli hodowca stwierdzi, że: ruja występuje nieregularnie, skuteczność krycia jest słaba, urodzone prosięta są mało żywotne lub martwe, wydalone płody są zmumifikowane lub zmacerowane oraz występują poronienia i wydłużenie się okresu międzyrujowego i międzyporodowego - może to świadczyć, że stado jest zakażone parwowirozą. Jednoznaczne stwierdzenie tego schorzenia możliwe jest jedynie na podstawie badań laboratoryjnych krwi lub zmumifikowanego płodu.
W przypadku stwierdzenia parwowirusowego zakażenia świń nie stosuje się leczenia, gdyż jest ono nieskuteczne. Jedyną skuteczną metodą zabezpieczającą przed skutkami tej choroby jest unikanie wprowadzania prośnych loszek do stad podejrzanych lub zarażonych parwowirozą oraz profilaktyka. Polega ona na stosowaniu szczepionek zawierających inaktywny parwowirus czyli antywirus.
Przeciwciała zabezpieczające przed skutkami zakażenia zaczynają działać po 2 tygodniach po szczepieniu.
***
W Polsce dostępne są dwie różne szczepionki przeciw tej chorobie: Porcilis Parvo, którą stosuje się u samic co drugi cykl oraz Parvoject stosowany przy każdym cyklu reprodukcyjnym. Obydwie stosuje się 14 dni przed pokryciem. Zalecane jest równoczesne szczepienie loszek i loch przeciw parwowirozie i różycy. Jest to możliwe ponieważ są to dwuważne żywe szczepionki przeciwko obu tym chorobom.
Należy pamiętać, że tylko właściwe podanie szczepionki gwarantuje skuteczność działania antywirusa. Brak skuteczności szczepienia często spowodowane jest błędami w samym stosowaniu. Najczęstsze błędy to: niewłaściwe stosowanie szczepionki (większość szczepionek powinna być przechowywana w lodówce), złe podanie szczepionki (zgodnie z zaleceniem szczepionkę przeciw parwowirozie podaje się domięśniowo), zbyt krótka igła, co powoduje, że szczepionka trafia do warstwy tłuszczowej a nie do mięśni (często stosuje się zbyt krótkie igły, gdyż są stabilne) oraz niewysterylizowane igły (zaleca się stosowanie igieł jednorazowego użytku).
Hodowcy, którzy stosują szczepionki profilaktyczne przeciw parwowirozie uzyskują nawet do 22 prosiąt od jednej lochy w 2,5 cyklach porodowych w ciągu roku i osiągają skuteczność krycia czy inseminacji na poziomie 90%. Bez prowadzenia profilaktyki PPV wynik ten byłby nie do osiągnięcia.
Barbara Eibin
MODR Oddział w Ostrołęce
Opracowano na podstawie wykład prof. Zygmunta Pejsaka