Dobrostan cieląt

Poznanie zachowań i potrzeb zwierząt pozwala na stworzenie odpowiednich warunków ich utrzymania, obsługi i pielęgnacji dostosowanych do wymogów grup technologicznych oraz kierunków produkcji. Warunki dobrostanu regulują odpowiednie przepisy prawne. Są nimi: Dyrektywa Rady 91/629/EWG z dnia 19.11.1991 ustanawiająca minimalne normy ochrony cieląt i Rozporządzenie MRiRW z dnia 2.09.2003 w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich ( Dz .U. Nr 167 z 2003.Poz. 1629 z p.zm).

Natomiast Ustawa o ochronie zwierząt w art.12 stwierdza: „Kto utrzymuje zwierzęta gospodarskie jest obowiązany do zapewnienia im opieki i właściwych warunków bytowania." Należy przy tym zawsze pamiętać, że dobrostan bydła - a zwłaszcza cieląt - wymaga szczególnie przyjaznego i dobrego traktowania ich przez obsługę.

Wymogi dobrostanu zwierząt:

Wolne od głodu i pragnienia
Wolne od dyskomfortu
Wolne od bólu, urazów i chorób
Wolne od strachu i stresu
Zdolne do wyrażania normalnego behawioru

***

Za cielę uważa się młode zwierzę bydła domowego od urodzenia do ukończenia przez nie 6. miesiąca życia. Cielęta do 8 tygodnia życia mogą być utrzymywane w budkach z wybiegiem, w kojcach indywidualnych lub zbiorowych. Począwszy od 8 tygodnia do 6 miesięcy w kojcach zbiorowych (w gospodarstwach posiadających więcej niż 6 sztuk jednocześnie).

Przez okres odpajania mlekiem lub preparatami mlekozastępczymi wygodne jest utrzymywanie cieląt w kojcach indywidualnych. Szerokość kojca powinna być co najmniej równa wysokości cielęcia w kłębie, zaś długość co najmniej równa jego całkowitej długości pomnożonej przez 1,1. W praktyce najlepiej się sprawdzają kojce o wymiarach 1,20 x 1,50 m. Kojce (z wyjątkiem izolatek dla sztuk chorych) - muszą posiadać ściany ażurowe umożliwiające zwierzętom wzajemny kontakt wzrokowy i dotyk. Cielęta w wieku powyżej 2 miesięcy należy utrzymywać w kojcach zbiorowych. Ich minimalna powierzchnia przypadająca na 1 szt. powinna wynosić:

- przy masie ciała do 150 kg - 1,5 m2

- przy masie ciała od 150 do 220 kg -1,7 m2,

- przy masie powyżej 220 kg - 1,8 m2

Wymogi ogólne:

Materiały budowlane , konstrukcje kojców itp.:
nie mogą być szkodliwe dla zdrowia cieląt,
powinny umożliwiać ich czyszczenie i dezynfekcję
nie powinny powodować stresu cieplnego ( budki na zewnątrz).

Higiena pomieszczeń:
czyszczone i dezynfekowane (najlepiej środkami posiadającymi opinię, atest PZH)
usuwanie resztek pasz, odchodów w celu zmniejszenia odoru, gromadzenia się much, gryzoni ( tak często jak to jest konieczne).

Sprzęt i urządzenia do karmienia i pojenia typu poidła, karmidła, paśniki należy:
sprawdzać minimum raz dziennie;
natychmiast usuwać stwierdzone wady, uszkodzenia;(nie wolno używać ich w tym stanie - zapewnić alternatywne rozwiązania);
konstruować, umieszczać w sposób nie powodujący zanieczyszczenia podłoża, pasz, wody; powinny wciąż być dostępne dla cieląt
konserwować, czyścić i dezynfekować (najlepiej środkami posiadającymi opinię, atest PZH)

***

Wymagania dotyczące ochrony cieląt :
minimum dwukrotne kontrolowanie pomieszczeń z cielętami,
minimum jednokrotne kontrolowanie cieląt utrzymywanych w systemie otwartym,
cielęta chore i podejrzane o chorobę otacza się natychmiast szczególną opieką; jeśli opieka właściciela nie przynosi efektów - poddaje się je procesowi leczenia, w razie potrzeby izoluje zapewniając miejsce z suchym i wygodnym podłożem.

Zwierzęta gospodarskie powinny otrzymywać paszę dostosowaną do ich wieku, wagi i potrzeb, oznacza to:
zapewnienie siary w możliwie jak najkrótszym czasie po urodzeniu, nie później niż po 6 godzinach ;
dla cieląt powyżej 2 tygodnia życia - ilość włókna przyswajalnego musi wzrastać w dawce pokarmowej z 50 g w wieku 8 tygodni do 250 g w wieku 20 tygodni;
dawka pokarmowa powinna zawierać żelazo w ilości gwarantującej minimum 4,5 mmola hemoglobiny na litr krwi;
zapewnienie cielętom powyżej 2 tyg. życia możliwości zaspokojenia pragnienia.

Przy grupowym utrzymaniu cieląt i racjonowanym żywieniu należy zapewnić wszystkim zwierzętom jednoczesny dostęp do paszy i wody. W czasie upałów i choroby - stały dostęp do wody pitnej. Obowiązek minimum 2 krotnego karmienia cieląt w ciągu doby.

Mikroklimat

Zwierzęta przebywające w pomieszczeniach muszą mieć zapewnione oświetlenie naturalne lub sztuczne, zgodnie z ich potrzebami, odpowiadające światłu dziennemu w godz. 9.00 - 17.00 tj.
stosunek okien do podłogi 1:18-20; lub 15*-30 lx
światło żarowe - 8*-16 W na 1 m2 podłogi,
światło jarzeniowe 2*-4 W na 1 m2 podłogi.

*) może mieć zastosowanie do cieląt powyżej 4 m-ca życia.

Należy pamiętać, iż punkty świetlne (żarówki, oprawy, klosze) powinny być czyste.

***

W pomieszczeniu inwentarskim stężenie gazów takich jak: dwutlenku węgla -CO2 nie może przekraczać 3000 ppm.; stężenie amoniaku -NH3 nie może przekraczać 20 ppm. a stężenie siarkowodoru -H2S - 5 ppm.

Zalecana temperatura dla cieląt utrzymywanych w systemie ściołowym to: min. 8 0C; optimum -12-16 0C; max.25 0C. W systemie bezściołowym: min.12 0C; optimum -12-20 0C; max.25 0C. Cielęta chore: min. 12 0C; optimum -16-20 0C; max.30 0C

Nadzór nad mikroklimatem: sprawny system wentylacyjny a dodatkowo przy wentylacji mechanicznej system alarmowy i wentylacja zapasowa.

Cielęta dobrze czują się w pomieszczeniach chłodnych, dobrze wentylowanych o niskiej wilgotności powietrza, bez przeciągów oraz widnych. Do 2 tygodnia życia cielęta powinny być utrzymywane na ściółce - legowisko powinno być wygodne, czyste i suche. Pomieszczenia dla cieląt powinno być tak skonstruowane, by każde cielę mogło się bez trudu kłaść, odpoczywać w pozycji leżącej i wstawać.

Budynki i pomieszczenia inwentarskie muszą być utrzymywane w czystości: powierzchnie ścian i przegród oczyszczone, podobnie powierzchnie oszklone i źródła światła, powinna być też przeprowadzana dezynfekcja i zastosowane zabezpieczenia przed dostępem gryzoni, owadów i szkodników. Regularnie czyszczone powinny być korytarze paszowe i przepędowe.

Budynki i pomieszczenia inwentarskie muszą być również zbudowane z materiałów nie tylko nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt i ludzi, ale i w ten sposób, żeby nie było w nich żadnych elementów wystających, ostrych lub innych mogących powodować zranienie lub cierpienie zwierząt. Dachy, stropy i ściany nie mogą nagrzewać się silnie w trakcie upałów.

Natomiast podłogi, na których przebywają zwierzęta, powinny być gładkie, stabilne i równe. Cielęta chodząc po nich nie mogą się ślizgać, podłoga nie powinna też uginać się pod nimi oraz być wolna od garbów i uskoków.

Najczęściej spotykane choroby cieląt - to zapalenie płuc i biegunka. Przy zakażaniu nie ma większego znaczenia to, że cielęta kontaktują się ze sobą, ponieważ infekcja rozprzestrzenia się wraz z przepływającym powietrzem. Najlepszy stan zdrowia stwierdza się u cieląt odchowywanych w budkach na wolnym powietrzu.

***

OTWARTY SYSTEM UTRZYMANIA CIELĄT

Minimalna powierzchnia na 1 szt. - 5m2. Cielęta odsadzone, utrzymywane w systemie otwartym, doglądane powinny być minimum 1 raz dziennie, mieć zapewnione schronienie przed drapieżnikami, złymi warunkami atmosferycznymi oraz dostęp do wystarczającej ilości wody i paszy.

DODATKOWE WYMOGI OCHRONY CIELĄT

Gospodarstwo musi posiadać udokumentowane prawo do utrzymywania cieląt powyżej 8 tygodni pojedynczo (w tym na polecenie lekarza weterynarii). Wymiary kojca muszą być zgodne z przepisami.

Natomiast cielęta utrzymywane grupowo powinny mieć zapewnione minimalne powierzchnie - zgodnie z wymogami. Na ciałach zwierząt nie może być oznak długotrwałego wiązania - obowiązuje zakaz wiązania cieląt ( poza okresem karmienia trwającym nie więcej niż na 1 godz.). Właściciel musi przestrzegać też zakazu zakładania kagańców. Na cielętach nie można wykonywać żadnych zbiegów powodujących ich długotrwałe zranienie i cierpienie. Wszystkie zabiegi lekarsko-weterynaryjne musi wykonywać wyłącznie osoba posiadająca do tego uprawnienia.

Maria Kosek

MODR O/Poświętne w Płońsku


Źródło:
Internet www.odr.zetobi.com.pl- Dobrostan i warunki utrzymania cieląt.
Materiały z Cross Compliance- Dobrostan zwierząt
Regulacje prawne(Dyrektywy, Rozporządzenia, Ustawy)