22 571 61 00
Pogoda 
e-usługi
strefa doradcy
Efektywność wykorzystania pastwiska w żywieniu krów
Zielonka pastwiskowa dostarcza energii i białka o najniższym koszcie jednostkowym. Jest ona wartościową i mlekopędną paszą w żywieniu krów mlecznych.
Pastwisko zapewnia też możliwość przebywania zwierząt na świeżym powietrzu, dając im poczucie swobody oraz wystawiając na zdrowotne działanie słońca. Zwierzęta są wówczas odporniejsze na choroby oraz lepiej zahartowane.
Żywienie krów mlecznych w systemie pastwiskowym stosowane jest w gospodarstwach o średniej wydajności. Wynika to z niskich kosztów produkcji mleka oraz skutecznego ograniczania niekorzystnych skutków wypasu na zwierzęta. Chodzi tu o umiejętne bilansowanie energii w dawce pokarmowej, białka dostępnego oraz składników mineralnych przy zapewnieniu optymalnej ilości suchej masy. Żywienie dobrą zielonką pastwiskową umożliwia pokrycie potrzeb bytowych krów oraz zapewnia dzienną produkcję mleka na poziomie 18 - 20 litrów
Zielonka ma swoje wady
Podstawowym czynnikiem ograniczającym wydajność mleka w żywieniu pastwiskowym jest niedobór energii. Zwiększone zapotrzebowanie krów na energię wynika również z ich większej aktywności - ciągłego ruchu na pastwisku. Żywienie pastwiskowe zapewnia więc nadmierną ilość białka, przy niedostatku energii co powoduje, że powstający w żwaczu amoniak nie może być w całości wykorzystany do syntezy białka bakteryjnego. To właśnie może stać się przyczyną odchodzenia od żywienia zielonkami w gospodarstwach posiadających krowy mleczne o wysokim potencjale genetycznym produkcji mleka. Powodem jest wysokie zapotrzebowanie na energię właśnie przez krowy wysokomleczne. Krowy te korzystając z pastwisk pobierają mniej suchej masy i produkują mniej mleka. Szybciej tracą też kondycję po wycieleniu. Rolnicy natomiast mają kłopoty z dokładnym zbilansowaniu dawki pokarmowej z powodu szybko zmieniającej się wartości pokarmowej runi pastwiskowej.
Na wartość pokarmową zielonek wpływa skład botaniczny runi oraz stadium wegetacji roślin w czasie wypasu. Młode zielonki zawierają dużo białka, składników mineralnych i witamin, natomiast mało włókna i energii. W trakcie wegetacji roślin wzrasta w nich zawartość suchej masy i rośnie plon z hektara, a jednocześnie maleje zawartość białka. Skarmianie wyłącznie zielonką pastwiskową prowadzi do niewykorzystania zawartego w niej białka, dlatego konieczne jest podawanie w tym okresie pasz energetycznych. Pamiętać też należy, aby zwierzęta miały zapewnioną mieszankę mineralną z magnezem oraz siano. Niewielkie ilości suchych pasz objętościowych uzupełniają niedobory suchej masy i działają korzystnie na strukturę treści pokarmowej.
Czym uzupełnimy brak energii?
Paszą uzupełniającą niedobory energii w żywieniu pastwiskowym może być kiszonka z kukurydzy, sporządzona z roślin koszonych w fazie woskowej o zawartości (32 - 35% suchej masy). O wysokiej koncentracji energii są także pasze treściwe (owies, jęczmień, pszenżyto, żyto), ale z uwagi na szybki proces fermentacji w żwaczu konieczne jest umiejętne ich stosowanie. Skarmianie nimi w większych ilościach może być przyczyną kwasicy. Dobrą paszą energetyczną są też wysłodki buraczane suche (3 kg/sztukę dziennie).
Przy skarmianiu zielonką pastwiskową konieczne jest uzupełnienie dawki (kiszonką z kukurydzy lub innych pasz energetycznych), wskazane jest jednocześnie stosowanie dodatku pasz białkowych o niskiej podatności na rozkład w żwaczu np. młóta browarnianego. Skarmianie paszami treściwymi w okresie pastwiskowym stwarza ogólnie problemy organizacyjne (potrzeba ustawienia grup żywieniowych), a to zmusza hodowcę do indywidualnego ich dawkowania.
Przed sezonem pastwiskowym należy odrobaczyć krowy oraz przygotować je do skarmiania zielonką. Mała zawartość w zielonkach suchej masy i włókna powoduje szybki przepływ treści pokarmowej i jest często powodem biegunek. Niezbędne więc jest skarmianie w tym okresie sianem łąkowym lub słomą zbóż ozimych. W pierwszych dniach sezonu, krowy należy wypędzać na pastwisko po uprzednim nakarmieniu w oborze i ograniczać czas przebywania, rozpoczynając od 1 godziny.
Racjonalny wypas
Pierwszy wypas można rozpocząć jeśli wysokość runi wynosi około 10 -12 cm. Kolejne wypasy najlepiej rozpoczynać przy wysokości runi w granicach 18 - 22 cm tj. w dojrzałości pastwiskowej.
Aby osiągnąć zadowalające efekty produkcyjne pastwisk należy dbać o pożądany skład runi i udział w niej roślin motylkowatych - zwłaszcza odpornej na częste i niskie przygryzanie koniczyny białej. Konieczne jest też wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych tj. rozrzucanie kretowisk, wałowanie, wykaszanie niedojadów, nawożenie, wprowadzanie użytkowania kośno - pastwiskowego.
Ważne jest stosowanie efektywnej metody wypasu tj. wypasu kwaterowego - dawkowanego. System ten umożliwia maksymalne wykorzystanie zielonki przez skrócenie przebywania zwierząt na kwaterze (1 do 2 dni). W systemie tym należy zadbać, aby każda kwatera raz w roku była wyłączona z wypasu, a ruń osiągnęła dojrzałość kośną (zachodzi wówczas regeneracja traw).
Jeden hektar dobrego pastwiska powinien wystarczyć w sezonie pastwiskowym dla 3 - 4 sztuk krów. Słabe pastwiska wystarczają na utrzymanie 1 - 2 sztuk krów. Dlatego należy zapewnić zwierzętom odpowiednią powierzchnię pastwiska. Planowanie jego wielkości uzależnione jest od jakości użytku zielonego, ilości wypasanych krów oraz czasu odrostu runi pastwiskowej w końcowym okresie żywienia pastwiskowego. Odrost runi w miesiącach maj i czerwiec trwa około 2 - 3 tygodni, natomiast we wrześniu i październiku około 6 tygodni. Dlatego, aby utrzymać równomierną ilość składników pokarmowych z pastwiska należy zaplanować większą jego powierzchnię. W okresie szybkiego odrostu traw (maj, czerwiec), nadmiar zielonki można wykorzystać do sporządzenia sianokiszonek lub siana. W kolejnych miesiącach słabszego odrostu traw, należy włączać do wypasu powierzchnie uprzednio wykaszane. Pod koniec sierpnia należy dokarmiać krowy innymi paszami objętościowymi i stopniowo przechodzić na pasze przygotowane do skarmiania w okresie żywienia zimowego.
Zdzisław Puder
MODR Oddział w Ostrołęce
Linki
Żywienie krów mlecznych w systemie pastwiskowym stosowane jest w gospodarstwach o średniej wydajności. Wynika to z niskich kosztów produkcji mleka oraz skutecznego ograniczania niekorzystnych skutków wypasu na zwierzęta. Chodzi tu o umiejętne bilansowanie energii w dawce pokarmowej, białka dostępnego oraz składników mineralnych przy zapewnieniu optymalnej ilości suchej masy. Żywienie dobrą zielonką pastwiskową umożliwia pokrycie potrzeb bytowych krów oraz zapewnia dzienną produkcję mleka na poziomie 18 - 20 litrów
Zielonka ma swoje wady
Podstawowym czynnikiem ograniczającym wydajność mleka w żywieniu pastwiskowym jest niedobór energii. Zwiększone zapotrzebowanie krów na energię wynika również z ich większej aktywności - ciągłego ruchu na pastwisku. Żywienie pastwiskowe zapewnia więc nadmierną ilość białka, przy niedostatku energii co powoduje, że powstający w żwaczu amoniak nie może być w całości wykorzystany do syntezy białka bakteryjnego. To właśnie może stać się przyczyną odchodzenia od żywienia zielonkami w gospodarstwach posiadających krowy mleczne o wysokim potencjale genetycznym produkcji mleka. Powodem jest wysokie zapotrzebowanie na energię właśnie przez krowy wysokomleczne. Krowy te korzystając z pastwisk pobierają mniej suchej masy i produkują mniej mleka. Szybciej tracą też kondycję po wycieleniu. Rolnicy natomiast mają kłopoty z dokładnym zbilansowaniu dawki pokarmowej z powodu szybko zmieniającej się wartości pokarmowej runi pastwiskowej.
Na wartość pokarmową zielonek wpływa skład botaniczny runi oraz stadium wegetacji roślin w czasie wypasu. Młode zielonki zawierają dużo białka, składników mineralnych i witamin, natomiast mało włókna i energii. W trakcie wegetacji roślin wzrasta w nich zawartość suchej masy i rośnie plon z hektara, a jednocześnie maleje zawartość białka. Skarmianie wyłącznie zielonką pastwiskową prowadzi do niewykorzystania zawartego w niej białka, dlatego konieczne jest podawanie w tym okresie pasz energetycznych. Pamiętać też należy, aby zwierzęta miały zapewnioną mieszankę mineralną z magnezem oraz siano. Niewielkie ilości suchych pasz objętościowych uzupełniają niedobory suchej masy i działają korzystnie na strukturę treści pokarmowej.
Czym uzupełnimy brak energii?
Paszą uzupełniającą niedobory energii w żywieniu pastwiskowym może być kiszonka z kukurydzy, sporządzona z roślin koszonych w fazie woskowej o zawartości (32 - 35% suchej masy). O wysokiej koncentracji energii są także pasze treściwe (owies, jęczmień, pszenżyto, żyto), ale z uwagi na szybki proces fermentacji w żwaczu konieczne jest umiejętne ich stosowanie. Skarmianie nimi w większych ilościach może być przyczyną kwasicy. Dobrą paszą energetyczną są też wysłodki buraczane suche (3 kg/sztukę dziennie).
Przy skarmianiu zielonką pastwiskową konieczne jest uzupełnienie dawki (kiszonką z kukurydzy lub innych pasz energetycznych), wskazane jest jednocześnie stosowanie dodatku pasz białkowych o niskiej podatności na rozkład w żwaczu np. młóta browarnianego. Skarmianie paszami treściwymi w okresie pastwiskowym stwarza ogólnie problemy organizacyjne (potrzeba ustawienia grup żywieniowych), a to zmusza hodowcę do indywidualnego ich dawkowania.
Przed sezonem pastwiskowym należy odrobaczyć krowy oraz przygotować je do skarmiania zielonką. Mała zawartość w zielonkach suchej masy i włókna powoduje szybki przepływ treści pokarmowej i jest często powodem biegunek. Niezbędne więc jest skarmianie w tym okresie sianem łąkowym lub słomą zbóż ozimych. W pierwszych dniach sezonu, krowy należy wypędzać na pastwisko po uprzednim nakarmieniu w oborze i ograniczać czas przebywania, rozpoczynając od 1 godziny.
Racjonalny wypas
Pierwszy wypas można rozpocząć jeśli wysokość runi wynosi około 10 -12 cm. Kolejne wypasy najlepiej rozpoczynać przy wysokości runi w granicach 18 - 22 cm tj. w dojrzałości pastwiskowej.
Aby osiągnąć zadowalające efekty produkcyjne pastwisk należy dbać o pożądany skład runi i udział w niej roślin motylkowatych - zwłaszcza odpornej na częste i niskie przygryzanie koniczyny białej. Konieczne jest też wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych tj. rozrzucanie kretowisk, wałowanie, wykaszanie niedojadów, nawożenie, wprowadzanie użytkowania kośno - pastwiskowego.
Ważne jest stosowanie efektywnej metody wypasu tj. wypasu kwaterowego - dawkowanego. System ten umożliwia maksymalne wykorzystanie zielonki przez skrócenie przebywania zwierząt na kwaterze (1 do 2 dni). W systemie tym należy zadbać, aby każda kwatera raz w roku była wyłączona z wypasu, a ruń osiągnęła dojrzałość kośną (zachodzi wówczas regeneracja traw).
Jeden hektar dobrego pastwiska powinien wystarczyć w sezonie pastwiskowym dla 3 - 4 sztuk krów. Słabe pastwiska wystarczają na utrzymanie 1 - 2 sztuk krów. Dlatego należy zapewnić zwierzętom odpowiednią powierzchnię pastwiska. Planowanie jego wielkości uzależnione jest od jakości użytku zielonego, ilości wypasanych krów oraz czasu odrostu runi pastwiskowej w końcowym okresie żywienia pastwiskowego. Odrost runi w miesiącach maj i czerwiec trwa około 2 - 3 tygodni, natomiast we wrześniu i październiku około 6 tygodni. Dlatego, aby utrzymać równomierną ilość składników pokarmowych z pastwiska należy zaplanować większą jego powierzchnię. W okresie szybkiego odrostu traw (maj, czerwiec), nadmiar zielonki można wykorzystać do sporządzenia sianokiszonek lub siana. W kolejnych miesiącach słabszego odrostu traw, należy włączać do wypasu powierzchnie uprzednio wykaszane. Pod koniec sierpnia należy dokarmiać krowy innymi paszami objętościowymi i stopniowo przechodzić na pasze przygotowane do skarmiania w okresie żywienia zimowego.
Zdzisław Puder
MODR Oddział w Ostrołęce
Linki
