Prawidłowy rozród sposobem na poprawę wyników produkcyjnych trzody chlewnej

Dla producentów trzody chlewnej ostatni okres nie należał do najłatwiejszych. Wysokie ceny zboża w latach poprzednich oraz niski popyt na krajowe tuczniki odbiły się negatywnie na wynikach ekonomicznych. Przyczyniło sie do tego również otwarcie granic na swobodny przepływ produktów, w tym na mięso i jego przetwory. Zakłady mięsne sprowadzały surowiec z zagranicy, tłumacząc to konkurencyjnością cen i lepszą jakością sprowadzanej wieprzowiny. Chcąc w przyszłości pozbawić je takich argumentów, należy dostosować produkcję do wymagań rynku czyli produkować tuczniki szybko, tanio i dbać o to, aby ich mięso miało wysoka jakość.
Chcąc poprawić wyniki produkcyjne trzeba znać parametry hodowlane zwierząt chowanych w swoim gospodarstwie. Na które należy zwrócić szczególną uwagę?

Dla ras matecznych, czyli wbp i pbz są to: plenność, płodność, zawartość mięsa w tuszy oraz przyrosty dobowe.

Dla ras ojcowskich, czyli pietrain, duroc, hampshire są to: małe otłuszczenie, przyrosty dobowe i zawartość mięsa w tuszy.


Ważne są dokumenty hodowlane


Jeżeli chodzi o nasze krajowe rasy to wymienione parametry nie odbiegają od najlepszych ras europejskich. Rasy mateczne (wbp i pbz) charakteryzują się dużymi miotami (średnio ponad 11 prosiąt w miocie) i wysoką zawartością mięsa. Rasy ojcowskie - to wysoka zawartość mięsa i dobre przyrosty.

Dla rolników, którzy swoją hodowlę opierają na zwierzętach hodowlanych pochodzących z zakupu nie stanowi to problemu. Przy zakupie hodowlanych loszek i knurków otrzymują oni zaświadczenie hodowlane zawierające informacje o takich parametrach jak przyrost dobowy, zawartość mięsa w tuszy, indeks hodowlany a zarazem określone jest pochodzenie zwierząt wraz z parametrami rodziców i dziadków. W przypadku korzystania z inseminacji, na stronie internetowej Mazowieckiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt (www. mchirz.pl) można znaleźć podobne informacje o knurach występujących w Stacjach Unasieniania Loch. Dzieki temu możemy wybrać nasienie tego knura, który nas najbardziej interesuje pod względem cech produkcyjnych.

Stała troska o materiał genetyczny

W przypadku, kiedy mamy materiał mateczny o nieznanych cechach produkcyjnych, wskazane jest go wymienić. Sposób wymiany uzależniony jest od warunków ekonomicznych gospodarstwa. Obecnie najlepszym rozwiązaniem jest zakupienie kilku loszek hodowlanych i przeznaczenie ich potomstwa na wymianę, krzyżując je w miarę potrzeb.

Natomiast najlepszym sposobem prawidłowego wykorzystania potencjału posiadanych zwierząt jest prowadzenie dokumentacji hodowlanej i zapisywanie wszystkich zdarzeń związanych z produkcją. Pozwala nam to prowadzić prawidłowy dobór zwierząt do kojarzeń, umożliwia dokładne określenie ilości urodzonych i odchowanych zwierząt jak również ułatwia ustalenie częstości oproszeń w skali roku dla każdej sztuki.

Należy pamiętać także o dziedziczeniu poszczególnych cech. Nie wszystkie cechy dziedziczą się w sposób jednakowy. Najwyższą odziedziczalnością charakteryzują się tzw. cechy rzeźne takie jak grubość słoniny czy powierzchnia oka polędwicy, dla których wskaźnik wynosi od 0,40 do 0,60. Natomiast dla cech tucznych (przyrost dzienny, wykorzystanie paszy) wartości wskaźnika wynoszą od 0,20 do 0,40, a dla cech związanych z rozrodem wskaźnik jest najmniejszy i wynosi od 0,01 do 0,20.

Konieczne są dobre warunki

Świnie posiadające wysoki potencjał genetyczny wymagają dobrych warunków środowiskowych, które może i wręcz powinien zapewnić hodowca. Zwierzętom należy dostarczyć paszę o poziomie składników pokarmowych adekwatnych do potencjału genetycznego. Należy zapewnić im odpowiednie warunki bytowe, w których są w stanie wykorzystać swój potencjał. Stado powinno być też pod stałą kontrolą weterynaryjną. Większy potencjał genetyczny zwierząt spowodował zmniejszenie ich odporności na choroby. Intensyfikacja produkcji wywołała natomiast mutację czynników chorobotwórczych, przez co pojawiły się nowe choroby, a dotychczasowe - mało zjadliwe drobnoustroje - zaczynają stanowić problem mogący negatywnie wpłynąć na wyniki ekonomiczne.

Produkcja mięsnych tuczników przynosi większe korzyści wynikające z ich lepszego wykorzystania paszy oraz wyższego tempa wzrostu. W sytuacji gdy poprawa warunków środowiska jest z pewnych względów niemożliwa lub nie opłacalna, a wyniki produkcyjne zwierząt czystorasowych od wielu lat zmieniają się nieznacznie, sposobem na zwiększenie produkcyjności jest krzyżowanie towarowe. Stosowane jest ono dla wykorzystania spodziewanego zjawiska heterozji, czyli wybujałości mieszańców. W zależności od sposobu krzyżowania uzyskuje się różne rezultaty.

Pradą jest to, że dopiero popiero pełna wiedza o cechach produkcyjnych naszych zwierząt pozwoli nam na osiągnięcie dobrych wyników w produkcji.



Marek Świątkowski

MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku