Program zwalczania choroby Aujeszkyego
Ze strony Ośrodków Doradztwa Rolniczego będzie oczekiwać się pomocy w zakresie uświadamiania rolników, iż wszyscy posiadający stada o liczebności 2 i więcej świń winni bezwzględnie poddać je badaniom weterynaryjnym. Choroba Aujeszkyego to przede wszystkim choroba ekonomiczno-handlowa. Na podstawie szeregu dyrektyw tylko kraje uznane przez UE jako wolne od chA mogą eksportować świnie na terytoria krajów wolnych od tej choroby lub prowadzących program jej zwalczania.
Cele programu to:
- wdrożenie do realizacji zaakceptowanego przez UE programu zwalczania chA,
- możliwie szybkie uwolnienie gospodarstw, regionów a w konsekwencji całego kraju od seroreagentów dla wirusa chA,
- doprowadzenie do wpisania Polski na listę krajów wolnych od chA.
Wprowadzając program do realizacji należy zdawać sobie sprawę, że będzie on najtrudniejszym i prawdopodobnie najdroższym programem. Polska jest jedynym krajem, w którym wszystkie koszty realizacji programu finansowane będą z budżetu. Unia Europejska, zgodnie z przyjętymi regulacjami pokrywa 50% kosztów badań laboratoryjnych.
Czynniki determinujące prawidłową realizację programu:
- udział hodowców i producentów świń w realizacji programu będzie obowiązkowy a ponadto chodzi o zrozumienie przez zainteresowanych skali podejmowanego wyzwania,
- należy dokonać rejestracji wszystkich gospodarstw liczących 2 lub więcej świń,
- wprowadzenie ścisłego nadzoru nad obrotem (świadectwa zdrowia),
- uświadomienie producentom świń współodpowiedzialności za sprawną realizację programu,
- uznanie przez decydentów faktu, że w przypadku sprawnej realizacji czas trwania programu będzie wynosił, co najmniej 6-8 lat.
Zwalczanie będzie przeprowadzone jedną z dwóch metod:
- administracyjna polegająca na badaniu serologicznym, wykrywaniu stad zakażonych, likwidacji stad,
- „szczepienie - eliminacja" to obowiązkowe szczepienie stad, wykrywanie zwierząt zakażonych testami serologicznymi, eliminacja zakażonych świń ze stada.
Stan pogłowia świń w/d z dnia 9.10.2007r. (pochodzące od Wojewódzkich Lekarzy Weterynarii):
- lochy i knury - 1 814 448 szt.,
- tuczniki, warchlaki i prosięta - 16 313 671 szt.,
- ogółem - 18 128 119 szt.
Liczba stad:
- stada zarodowe o pełnym cyklu produkcji - 219 091,
- tuczarnie - 252 686,
- ogółem - 471777.
Największą ilość świń posiadają w kolejności: woj. wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie.
Pogłowie trzody chlewnej w sztukach na 100ha UR w 2006r.:
- Polska - 92,3
- woj. wielkopolskie - 233,0
- woj. kujawsko-pomorskie - 172,2
- woj. opolskie - 118,4
- woj. pomorskie - 100,3
- woj. łódzkie - 95,2
- woj. mazowieckie - 75,8
Zasady próbobrania w pierwszym etapie:
- serologiczne badania przeglądowe wszystkich stad posiadających 2 lub więcej świń,
- trzykrotnie będzie badana każda chlewnia o cyklu zamkniętym,
- w stadach i o zamkniętym cyklu produkcji pobierze się 1 401 770 próbek,
- dwukrotnie będzie badana każda tuczarnia.
W drugim etapie przewiduje się pobranie 3 681 300 próbek.
Trzeci etap przeprowadza się wyłącznie w stadach seronegatywnych (SN) jednokrotnie od wszystkich zwierząt stada podstawowego i przewiduje się pobrać 1 778 159 próbek.
W regionach, w których stwierdzono obecność seroreagentów dla chA należy podjąć decyzję o sposobie zwalczania i tak w przypadku niewielkiej liczby tego rodzaju stad oraz zasadności ekonomicznej - eliminacja stada zakażonego jest to najszybszy, ale równocześnie najdroższy sposób a w przypadku większej liczby stad należy wprowadzić program „szczepienie - eliminacja". W trakcie tego programu należy przeprowadzić intensywne szczepienie całych stad, co 4 miesiące. Należy szczepić świnie powyżej 12 tygodnia życia, loszki własnego chowu w 6 miesiącu życia przed wprowadzeniem do stada, tuczniki niesprzedane po ukończeniu przez nie 6 miesiąca życia.
Po około 2-3 latach szczepień wdraża się program badań serologicznych dla wszystkich zwierząt w stadzie i eliminację seroreagentów. W przypadku uzyskania wszystkich wyników ujemnych w trzecim próbobraniu stado zostaje uznane za „urzędowo wolne od wirusa chA". Wtedy też wprowadza się zakaz prowadzenia dalszych szczepień.
Zadaniem Ośrodków Doradztwa Rolniczego przede wszystkim będzie dotarcie do właścicieli drobnych stad (które nie są zarejestrowane w ARiMR) i uświadomienie ich o konieczności uczestnictwa w programie zwalczania choroby Aujeszkyego.
Opracowała Lidia Multan w oparciu o materiały ze spotkania.